آهک چیست؟
آهک به انگلیسی Lime یکی از مواد معدنی با سابقه در زندگی انسان است که بشر از گذشته های دور آن را جهت ساخت ملات برای استحکام بیشتر بنا ها استفاده می کرده است. در ایران نیز از هزاران سال پیش ، این ماده برای تهیه ملات (در ترکیب با خاک) و ساروج (در ترکیب با خاکستر) استفاده می شده است. در جاده سازی از آهك به منظور زیر سازی و جلوگیری از رویش گیاهان بر بستر مسیر استفاده می شود.
مردم بخش هایی از جهان و به خصوص ایرانیان از گذشته های دور پی به مزیت های فیزیکی و شیمیایی آهک برده بودند. آنها دریافتند که ترکیب اهک با خاک رس و خاکستر تا چه حد می تواند مستحکم باشد. ملات های آهکی در ایران قدمتی طولانی داشته و آثار آن به دوره های اشکانیان و ساسانیان باز می گردد. در ساخت بسیاری از بناهای باستانی نظیر اهرام ثلاثه مصر و بخش های از تخت جمشید از آهک استفاده شده است.
جنس آهک از چیست؟
این ماده یک سنگ رسوبی کلسیمی است که از خانواده سنگ کربنات کلسیم محسوب می شود. هر چه خلوص کلسیم در آن بیشتر باشد ، کیفیت مرغوب تری دارد. از لحاظ بازاری ، اگر دارای میزان بیش از نود درصد کلسیم باشد ، آن را آهک پرمایه یا چرب و اگر کمتر از ۷۵ درصد کلسیم داشته باشد ، آن را آهک کم مایه می نامند.
ویژگی های آهک چیست؟
ماده ای سنگی و سفید رنگ با وزن ویژه حدود ۳ تا ۳٫۳۰ است. به دلیل این که حاوی مقادیری ناخالصی می باشد ، برای خالص شدن باید حرارت ببیند. برای پخت آن باید حداقل نهصد تا هزار درجه سانتی گراد حرارت به آن اعمال شود که در این صورت با جدا شدن برخی ناخالصی ها مانند گاز دی اکسید کربن ، حجم آن کمتر می شود. آهک پخته شده با آب ترکیب می شود و واکنش های شیمیایی ایجاد می نماید و به دلیل این واکنش ها ، حرارت تولید می شود زیرا واکنش آهک با آب گرمازا است. از لحاظ ساختاری ، از کریستال های بی رنگ ایجاد شده و درجه سختی آن سه تا چهار می باشد.
آهک زنده
پخت آهک یک روش شیمیایی برای خالص سازی آن است. در این روش مواد ناخواسته موجود در آن جدا شده و فرمول این ماده از کربنات کلسیم به اکسید کلسیم تغییر می نماید. اکسید کلسیم ماده ای ناپایداری است که با نام آهک زنده شناخته می شود. از آثار بجا مانده از ایران باستان مشخص شده که مردم آن زمان تنور هایی را برای پخت غذا از سنگ آهك می ساختند. در نتیجه حرارت موجود در این تنورها ، بخشی از سنگ آهک به آهک زنده تبدیل می شده است. این ماده شیمیایی دارای کاریرد های زیادی است و از آن برای ضدعفونی و تولید سیمان استفاده می شود.
CaCO3 → CaO + CO2
آهک شکفته
آهک زنده یا پخته شده که با نام آهک کلسینه هم شناخته می شود ، به سرعت با آب ترکیب شده و شکفته می شود. به دلیل اینکه در اثر ترکیب آن با آب ، حالتی مثل شکفته شدن گل ایجاد می شود ، پس آن را با این نام می شناسند. آهک شکفته دارای فرمول هیدروکسید کلسیم بوده و به روش های خشک ، تر یا بخار آب جوش از آهک زنده تولید می گردد.
CaO + H2O ⇌ Ca(OH)2
هیدروکسید کلسیم بر خلاف اکسید کلسیم میلی به ترکیب با آب نداشته و واکنش حرارت زایی هم ایجاد نمی نماید به همین علت آن را آهک مرده می نامند. همچنین به علت اینکه در اثر جذب آب توسط آهک پخته شده تولید می شود ، آهک هیدراته (آبدار) نیز نامیده می شود. آهک هیدراته یا آبخورده از نظر ظاهری به صورت گرد سفید رنگی است و اگر با آب ترکیب شود ، مایعی سفید رنگ تولید می کند که آن را آب آهک می نامند. آب آهک موارد کاربرد زیادی در پخت و پز و همچنین صنایع شیمیایی مانند تولید سود مایع ، آمونیاک ، هیدروکسید های فلزی ، کلر جامد و کربنات کلسیم رسوبی دارد.
همان طور که گفته شد ، تنور هایی ساخته شده از آهک در ایران باستان باقی مانده که البته با جذب آب باران به آهک شکفته تبدیل شده اند. همچنین گور هایی در برخی نواحی ایران کشف شده که قدمت زیادی داشته در ساخت آن ، شفته آهک بکار رفته است. نشانه های استفاده از آهک در تمدن ایران به حدود سه هزار سال قبل بر می گردد. همچنین در ساخت بنای تخت جمشید و نیز برخی بنا ها در نواحی مختلف همچون سی و سه پل و پل خواجو ، آهک بکار رفته است.
۶ مورد اصلی کاربرد اهک
۱- تولید سیمان : در تولید سیمان از پودر آهک میکرونیزه استفاده فراوانی می شود
۲- صنعت نفت و گاز : در صنایع پتروشیمی از آب آهک به منظور سولفور زدایی استفاده می شود. همچنین در گل حفاری و نیز حوضچه های آب پتروشیمی برای تنظیم اسیدیته به کار می رود
۳- کاغذ سازی : هیچ صنعتی به اندازه تولید کاغذ از آهک استفاده نمی کند. در تولید کاغذ از این ماده به عنوان حجم دهنده به منظور کاهش مصرف کاغذ باطله و جهت بهبود کیفیت کاغذ و همچنین برای بازیافت سود مایع استفاده می نمایند
۴- ساختمان سازی : در عمران و شهرسازی ، انواع مختلف آهک برای تهیه ملات ، تولید مصالح ساختمانی و نما سازی بکار می برند. همچنین شفته آهک برای پی سازی استخر ها و دیوار ها مصرف می گردد
۵- تولید حرارت : آهک زنده در صورت ترکیب شدن با آب طی ایجاد واکنشی اگزوترمیک ، حرارت ایجاد می کند. برخی کارخانجات و صنایع از این ویژگی برای تولید حرارت سود می برند.
۶- تصفیه آب : آب آشامیدنی که حاوی کدورت ناشی از وجود ناخالصی های مختلف نظیر چربی ها ، قارچ ها و میکروارگانیسم های بیماری زا باشد برای نوشیدن مناسب نیست. با استفاده از آهک می توان میزان بسیار زیادی از کدورت آب را رفع کرده و همچنین پی اچ آب های اسیدی را تصحیح نمود
مختصری در مورد کوره آهک پزی
برای تصفیه سنگ آهک از ناخالصی های گوناگون و افزایش کیفیت آن باید این ماده را تحت حرارت بالایی مورد عمل پخت قرار داد. چون رسیدن به حرارت مورد نظر در هوای آزاد امکان پذیر نیست به همین علت از هزاران سال قبل ، بشر از کوره های آهک پزی برای این منظور استفاده نموده است. امروزه نیز از همان روش استفاده شده ولی نوع کوره های آهک پزی دچار تغییر شده است.
روش سنتی : در این روش که قدمتی چند هزار ساله دارد ، کوره آهکپزی به صورت چاله ای حفر می شود. برای این منظور کوره را پر از سنگ آهک کرده و آتش می زنند. سپس درب کوره را مهر و موم نموده و اجازه می دهند برای چندین روز سنگ های بپزد. روش سنتی زمان بر است و کیفیت آهک زنده تولید شده از این طریق مطلوب می باشد.
البته تولید آهک سنتی مشکلاتی هم دارد برای مثال میزان حرارت در همه جای کوره یکسان نیست و در نتیجه کیفیت آهک پخته شده یک دست نمی شود. از طرفی زمان تولید زیاد و میزان محصول کم است. در روش سنتی تولید آهک از سه نوع کوره تنوری ، حلقه ای و ایستاده استفاده می شود.
تولید آهک صنعتی : در روش نوین از کوره های روتاری (دوار) استفاده می شود. این کوره از یک استوانه فلزی بسیار بلند که به صورت افقی نصب شده تشکیل می شود. داخل آن دارای مارپیچ بوده و چرخشی دائمی دارد که سنگ آهک های کوبیده شده از یک طرف وارد آن شده و به وسیله چرخش به سمت دهانه خروجی هدایت می شود. در طی این مدت ، به وسیله مشعل های بسیار پر قدرت ، شعله و حرارت بسیار شدیدی به داخل استوانه دمیده می شود که سبب پخت آهک خواهد شد.
تولید آهک صنعتی با حجم بسیار زیاد و سرعت بالایی انجام می گردد. همچنین میزان حرارت بسیار بالا و یکدست بوده و آهک پخته شده با کیفیت مرغوب و همگن به دست می آید.
قیمت فروش آهک
کارخانه آهک کانی کاو تولید کننده انواع مختلف آهک به روش صنعتی است. از جمله محصولات این کارخانه می تواند به سنگ آهک ، آهک زنده ، آهک هیدراته ، پودر آهک میکرونیزه و پودر سنگ اشاره نمود که از نظر کیفیت در کشور بی رقیب است. از جمله مزیت های این مجموعه می توان به تنوع محصول ، تنوع بسته بندی ، کیفیت مرغوب ، توان تولید بسیار بالا ، قیمت رقابتی و امکان تولید محصول صادراتی اشاره نمود. برای خرید آهک و یا دریافت قیمت آهک با بخش بازرگانی کانی کاو تماس حاصل فرمایید.